De gemeenteraad gaat binnenkort een besluit nemen over de inzet van de middelen (in totaal € 2.000.000,-) die in het Waterfonds zitten. Het college stelt voor om € 1.750.000,- aan te wenden voor de elektrificering (van de bruggen) van de vaarverbinding Gouda-Reeuwijk en € 250.000,- voor de “Intieme vaarroute” in de binnenstad.
Wat hier aan vooraf ging
Op 8 februari 2023 heeft de gemeenteraad van Gouda een aantal besluiten genomen met betrekking tot de reserve Waterfonds. Daarbij gelden o.a. de volgende uitgangspunten:
· Projecten zijn in lijn met het bestuursakkoord 2022-2026 en de Toekomstvisie Gouda 2030;
· Regulier en groot onderhoud of vervanging van bestaande constructies aan en over o.a. watergangen en reguliere (levensduur)onderzoeken worden niet betaald uit de reserve Waterfonds, uitsluitend de meerkosten om de waterrecreatie ten doel hebbende projecten en activiteiten mogelijk te maken. De projecten maken zoveel mogelijk gebruik van “werk met werk maken” (Gemeente, provincie en Hoogheemraadschap);
· De projecten zetten actief in op regionale, provinciale en landelijke subsidiemogelijkheden.
· Prioriteiten zijn:
a. Het optimaliseren van de vaarverbinding Gouda-Reeuwijk met gebruik van provinciale en landelijke subsidiemogelijkheden;
b. Het verder ontwikkelen van de intieme vaarroute zoals richtinggevend verwoord in het rapport Intieme Vaarroute uit 2009. Begonnen wordt met het verder ontwikkelen van de intieme vaarroute als kano- en suproute, waarbij het uitgangspunt een doorvaarhoogte van minimaal 90 cm is zoals verwoord in het onderzoek door Waterrecreatie Advies BV 2022. Dit alles in samenspraak met belanghebbenden, belangenvertegenwoordigers en beheerorganisaties in de stad.
Intieme vaarroute bij Zeugstraat
Het college schrijft aan de raad o.a. het volgende:
"Uit het rapport van Waterrecreatie Advies BV van 29 augustus 2022 blijkt dat een kano en suproute door het Zeugwater mogelijk is mits het KBB wordt uitgevoerd. Daarmee wordt het immers mogelijk om een minimaal gewenste hoogte van de bruggen (90 cm) te realiseren. Onderzoek heeft uitgewezen dat de St. Antheunisbrug eventueel verhoogd kan worden om de gewenste hoogte van 90 cm te bereiken als de peildaling in dit gebied stapsgewijs in volledigheid succesvol is ingevoerd. Gekeken wordt naar het natuurlijk moment van vervanging, het exacte jaartal is nog niet aan te geven.
Door de gezamenlijke partijen verenigd in de Wateralliantie is aangegeven dat men graag een subsidieregeling voor de particuliere eigenaren van de 7 bruggen zou willen hebben. Zij willen dan in overleg treden met deze eigenaren om dit proces te stimuleren. Gelijktijdig zal dan ook een project opgestart moeten worden om alle kabels, leidingen en rioleringen die door het Zeugwater lopen te verwijderen, verhogen of anders aan te leggen. Dit zijn geen trajecten die op korte termijn opgepakt kunnen worden maar vereisen een lange adem. De tijdshorizon is 2036. De Wateralliantie wil vooruitlopend op de aanpak van beide bruggen/kunstwerken en de KBB-peilverlagingen reeds de subsidieregeling openstellen. Hierin meegaan komt de samenwerking ten goede en zorgt dat de subsidieregeling kan worden geopend, zodat met eigenaren kan worden gesproken, en beoordeeld kan worden of er beweging te creëren is.
In de interviewronde die heeft plaatsgevonden voor het rapport “Haalbaarheid en betaalbaarheid Intieme vaarroute Gouda” is vooralsnog niet naar voren gekomen dat de eigenaren bereid zijn om mee te werken aan de ophoging van de bruggen. Om de route te kunnen realiseren is het wellicht noodzakelijk om handhavend op te treden dan wel over te gaan tot onteigening. Met een subsidietraject kunnen eigenaren worden verleid om wel tot ophoging over te gaan. Het college vindt het wenselijk zich op voorhand te vergewissen dat de raad – ultimo remedium - handhavingsmiddelen en zo nodig onteigening wil inzetten om de intieme vaarroute in volledigheid succesvol tot stand te brengen. Een dergelijk ‘principebesluit’ maakt het beoogde subsidie-instrument effectiever."
Reactie vanuit de Wateralliantie, Watersportbond en de SBG
“Fijn dat de gemeente Gouda investeert in de binnenstedelijke blauwe infrastructuur. Wij zijn ervan overtuigd dat elke euro die u blauw uitgeeft, terugstroomt richting de Gemeentekas. Leefbaarheid, bewegen, gezondheid, klimaatvraagstukken en economie varen hier wel bij. Het College stelt voor om de Intieme Vaarroute verder te ontwikkelen door het verhogen van de bruggetjes over het Lange Zeugwater en weer bevaarbaar te maken voor de kleine recreatievaart tot 90 cm. Dit is een acceptabele doorvaarthoogte (voor supboards kano’s, vletten, schouwen en een kleine rondvaartboot á la Den Bosch).
Een prachtig voorstel, volgens het geamendeerde besluit van de gemeenteraad ‘Kaders reserve waterfonds’ van 8 februari 2023. Echter, wij stellen voor dit door te schuiven tot volgende raadsperiodes. Dan investeert Gouda in dit deel van de Intieme Vaarroute, als dat werkelijk weer bevaarbaar wordt met een timing die gelijk oploopt met het openen van de overkluizing Achter de Waag (2036) en vernieuwen van de Sint Antheunisbrug. Samenwerking met de eigenaren van de particuliere bruggen over het Lange Zeugwater wordt dan logisch.
Hierbij willen we overigens opmerken dat we geen voorstander zijn van onteigening om de ophoging van de particuliere bruggen mogelijk te maken. Wij streven ernaar dat dit in een goede samenwerking met de eigenaren te zijner tijd mogelijk wordt.
Alternatief voorstel
Wij stellen voor dat het genoemde bedrag van € 250.000,- wordt geïnvesteerd in een ander deel van dezelfde Intieme Vaarroute en wel in de Mottegracht. Door het Collegevoorstel aan te passen en de bijdrage te reserveren voor het nu voorliggende kade-onderhoud aan de Mottegracht kan deze de komende jaren weer bevaarbaar worden gemaakt. Het aanpakken van dit deel van de Intieme Vaarroute is niet alleen sneller uitvoerbaar maar ook goed te combineren met groot onderhoud dat gepleegd dient te worden door sociëteit De Réunie en diverse aanwonenden. De verwachting is dat externe partijen hier ook financieel aan willen bijdragen.
In de Watervisie van de Wateralliantie is de grote betekenis van het investeren in het water voor onze stad geduid. Wij zijn verheugd dat er nu een groot bedrag naar de Gouda-Reeuwijk-vaarroute gaat, en hopen dat de aansluiting naar de Oude Rijn snel zal volgen. Wel zijn we benieuwd of het College de bestaande blauwe Provinciepot en andere onderhoud- en erfgoedbijdragen heeft betrokken.
We roepen de gemeenteraad op om ons voorstel te ondersteunen en het Collegevoorstel hierop aan te passen. Ons voorstel maakt Gouda weer centraler en beter gepositioneerd is in de gehele blauwe structuur in Midden-Holland. Maar zeker zo belangrijk is het investeren in de binnenstedelijke blauwe infrastructuur. Het gaan aanpakken van de Mottegracht op het oudste stukje van Gouda biedt nu een geweldige kans voor de groenblauwe ontwikkelingen in onze prachtige, historische waterstad.
Wateralliantie Gouda, Henk Vereijken (voorzitter)
Nederlands Watersportverbond, Paul Smelt (regiovertegenwoordiger)
SBG, Theo Krins (voorzitter)