Informateurs adviseren coalitie van D66-ChristenUnie-PvdA-CDA-GroenLinks

Vlnr: Thierry van Vugt (D66), Alexander Rinnooy Kan, Heleen van den Berg, Evert Bobeldijk (D66), Anna van Popering en Theo Krins (ChristenUnie)

Informateurs Alexander Rinnooy Kan (D66) en Heleen van den Berg (ChristenUnie) adviseren de gemeenteraadsfracties in Gouda om te kiezen voor een vijf-partijen-coalitie met als samenstelling een combinatie van D66, ChristenUnie, PvdA, CDA en GroenLinks. Dat is de uitkomst van de verkenning van de informateurs, die op 11 april is toegelicht aan de raadsfracties in het Huis van de Stad.

Vijf partijen

In het advies schetsen de informateurs dat de verkiezingsuitslag van maart onmiddellijk duidelijk maakte dat een coalitie van minimaal vijf partijen vereist zou zijn om in de nieuwe raad op een meerderheid te mogen rekenen. Tijdens de gesprekken van 4 en 5 april met afgevaardigden van alle in de raad vertegenwoordigde politieke partijen, kwam een zes-partijen-coalitie ook aan de orde, maar werd tevens erkend dat het lastig is om zes wethouders een volwaardig takenpakket te geven. De meeste partijen kozen voor een variant uitgaande van vijf partijen.

Samenstelling beoogde coalitie

Wat de samenstelling van de beoogde coalitie betreft, werden vier partijen het meest genoemd in de voorkeursvariant, namelijk D66, ChristenUnie, PvdA en CDA. Deze partijen zouden wat de informateurs betreft in elk geval onderdeel  moeten uitmaken van een nieuw te vormen college. Voor de vijfde partij kwalificeerden zich twee partijen, te weten de VVD en GroenLinks. Zij boekten beide winst tijdens de verkiezingen en werden met enige regelmaat genoemd, zij het dat GroenLinks vaker werd gesuggereerd dan de VVD. Bij D66, ChristenUnie, PvdA en CDA hadden drie van de vier partijen in hun schriftelijke en mondelinge inbreng een voorkeur voor GroenLinks boven de VVD. 

Informateur Rinnooy Kan: "Wij zijn ervan overtuigd dat deze samenstelling een succesvolle combinatie kan zijn. Uiteraard zijn er in het vervolg van het proces nog vele kwesties te bespreken, maar bij de inhoud zien wij geen onoverkomelijke barrières. Wij geven deze partijen mee, op basis van de inbreng uit de verkenningsrondes, om ook ruimte te bieden aan niet-coalitie partijen om inbreng te leveren, bijvoorbeeld via raadsbrede deelakkoorden op bepaalde onderwerpen." 

Informateur Van den Berg vult aan: "Wij hebben ook de wens gehoord om te komen tot een coalitie van 19-20 raadszetels, wat uitnodigt tot samenwerking én de inbreng van niet-coalitiepartijen. Daar biedt de voorgestelde variant ruimte aan."

Beide informateurs kijken met een positief gevoel terug op de informatieronde. Zij zijn alle partijen bijzonder erkentelijk dat ze mee hebben willen werken aan een strak ingepland proces en voor de openheid en de betrokkenheid die alle gesprekspartners in de gesprekken hebben getoond. 

Gouda heeft volgens hen veeleisende jaren voor de boeg, maar mag zich gelukkig prijzen in de beschikbaarheid van toegewijde en enthousiaste raadsleden. 

Reactie ChristenUnie

"Vanavond hebben we wederom een bijzondere avond. Na een memorabele verkiezingsavond op 21 maart en een eerste terugblik in de raad op 26 maart jl., is vandaag, ruim twee weken later, het advies van de informateurs gepresenteerd.

Onze fractie heeft veel waardering voor de voortvarendheid waarmee de informateurs Alexander Rinnooy Kan en Heleen van den Berg hun werk hebben gedaan. Vanaf deze plek dank voor jullie advies en de wijze waarop jullie het hebben aangepakt.

Voorzitter, op basis van de verkiezingsuitslag was snel duidelijk dat er diverse varianten mogelijk zijn om te komen tot een meerderheidscollege. 

We zijn daarom blij dat de informatie niet door de raad maar door twee deskundigen van buitenaf is gedaan. Inzet was dat er een voorstel zou komen die leidt tot een stabiel en krachtig college, dat kan bogen op een meerderheid en uit minimaal 5 partijen zou bestaan.

De informateurs hebben, na informatie te hebben ingewonnen bij de 12 raadsfracties, een duidelijke voorkeur uitgesproken voor een college van 5 partijen met 5 full-time wethouders. De ChristenUnie kan zich hierin vinden. In de praktijk blijkt het bijna onmogelijk om part-time wethouder te zijn en 6 full-time wethouders is wel erg veel van het goede, zeker omdat het nu ook niet noodzakelijk is.

Voorkeursvariant

De voorgestelde coalitie van D66 – ChristenUnie – PvdA – CDA en GL heeft onze instemming. Het was ook onze voorkeursvariant die we hebben ingebracht bij de informateurs. De afgelopen 1,5 jaar hebben we prima met deze partijen, inclusief Gouda Positief en SGP,  kunnen samenwerken en we hechten aan continuïteit van het bestuur, temeer daar er grote opgaven op ons liggen te wachten en dan is het prettig als een grotendeels ervaren college snel aan de slag kan gaan voor deze nieuwe periode. 

Er is wel een verschil van 2 partijen met de huidige coalitie. Gouda Positief vindt namelijk zelf deelname aan een nieuw college niet voor de hand liggen en voor de SGP als coalitie partij is nu nauwelijks steun.

Goede balans

De meerderheid van het voorgestelde college is gebaseerd op 19 zetels. Dit zorgt naar de mening van de ChristenUnie voor een goede balans tussen oppositie en coalitie en het zal de samenwerking in de raad stimuleren. 

We kiezen daarbij niet voor een raadsakkoord, maar wel voor actieve samenwerking binnen de raad en een akkoord op hoofdlijnen. Daarbij kunnen deelakkoorden in de raad worden vormgegeven, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid.

Samen met D66 zullen we nu het initiatief voor een vervolg nemen. Inzet is om tot een breed gedragen akkoord te komen.

Rol inwoners, raad en externe deskundigen

We zullen de raad meenemen in het coalitie proces en wat de ChristenUnie betreft zal de rol van de inwoners van onze stad een plek moeten krijgen. 

Ook moeten we nagaan in hoeverre het inzetten van specifieke expertise vanuit de stad, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid, zinvol is. Doelstelling moet daarbij zijn om te komen tot een hoogwaardige inhoud van het akkoord. 

Met de beoogde coalitiepartijen zullen we daarnaast bespreken of we een procesbegeleider zullen aanstellen. 

Voorzitter, de ChristenUnie heeft er zin in en we zien uit naar het vervolg! 

Laat het onze inzet zijn om binnen en buiten de beoogde coalitie het goede voor onze stad te zoeken en – ook tijdens de formatie – ons met elkaar inzetten voor het realiseren van onze ambities, waarbij we realistisch moeten zijn gelet op de beperkte financiële middelen, maar ook ambitieus mogen zijn als het gaat om onze inzet."

Hoe nu verder?

Samen met D66 hebben we de PvdA, CDA en GroenLinks uitgenodigd om te gaan onderhandelen om zo met elkaar te gaan komen tot een coalitie. 

De komende weken gaan we met elkaar aan de slag met als doel om een breed gedragen akkoord op hoofdlijnen te kunnen presenteren in de raad. Tijdens de onderhandelingen zullen we de inwoners en de raad nadrukkelijk een plaats gaan geven.