Historische vergissing

Zoetermeer neemt op 23 januari a.s. een besluit over de komst van Holland Outlet Mall (HOM). Het college van burgemeester en wethouders is voorstander van het plan. “In Roermond is het een enorme impuls geweest voor de binnenstad, dat zal hier ook gebeuren”, aldus wethouder Mariëtte van Leeuwen.

Roermond

De wethouder vertelt hiermee niet het hele verhaal. Zo’n 50% van de bezoekers van de outlet in Roermond is afkomstig uit Duitsland en is er in de binnenstad nogal wat leegstand. Daarnaast zie je dat in de outlet horecavoorzieningen prominent aanwezig zijn, die je juist in de binnenstad zou willen zien. Tenslotte heeft Roermond een achterland van maar liefst 25 miljoen inwoners.

Achterhaald

Van meerdere kanten hoor ik de waarschuwing dat een concept als in Zoetermeer volstrekt achterhaald is en dat waarschijnlijk in korte tijd reguliere landelijke winkels als Kruidvat en horeca zich daar gaan vestigen en daarmee een rechtstreeks concurrent vormen voor de Zoetermeerse binnenstad, nog afgezien van de gevolgen voor de regio, waar allerlei organisaties en belangengroepen terecht aandacht voor vragen.

Leegstand

Zoetermeer is de zoveelste gemeente  in Nederland waar plannen voor een “koopjespaleis” worden gesmeed en waar voor- en tegenstanders met elkaar in een stevig conflict terecht komen. Het bouwen van nieuwe winkelruimte van zodanige omvang is omstreden, omdat elders steeds meer winkels leegstaan. Volgens minister Henk Kamp van Economische Zaken is zelfs 20% van het winkelaanbod overbodig. Hij spoort gemeenten en provincies juist aan om het aantal winkelmeters terug te dringen…

Volgens de gemeente Zoetermeer en ontwikkelaar Provast wordt minister Kamp op zijn wenken bediend. Daarbij redeneren ze als volgt: De HOM verrijst waar nu een meubelboulevard is gelegen (23.000 m2) en de eerste fase van de HOM is 18.000 m2. Dit is een bijzondere redenering omdat er heel ander soort winkels voor terugkomen, die rechtstreeks gaan concurreren met het bestaande winkelaanbod en dus nieuwe leegstand gaan opleveren en daarnaast wordt de HOM op termijn mogelijk 31.000 m2. 

De knip die nu gemaakt wordt lijkt vooral een gekunstelde constructie om tegenstanders over de streep te trekken.

Concurrentie

Directeur Otto Ambagtsheer van vastgoedeigenaar Unibail-Rodamco

Wijst in het Financieel Dagblad erop dat in het outletcentrum veel overlap is wat betreft de merken die verkocht gaan worden. Zo wijst hij op een grote winkel van Sport 2000, die bij de entree van het Stadshart gevestigd is. ,,Daar verkopen ze Adidas en Nike, die merken zitten ook vaak ik outletcentra.” Hetzelfde gaat volgens hem op voor Guess, Only en Esprit.

Gevolgen voor de regio

Zoals ik in een eerdere blog al aangaf vrezen de gemeenten in de regio voor leegstand als dit plan doorgaat.  Het bestuur van de regio Hollands Midden wijst erop dat de komst van de HOM in strijd is met het provinciaal en rijksbeleid. Dat beleid – ik refereerde daar al aan – is gericht op het terugdringen van het aan tal winkelmeters. Ook Rijnland en Groene Hart Onderneemt zijn heel kritisch over dit plan.

Het platform Midden Holland Onderneemt (samenwerking ondernemers Midden-Holland) voeren actief actie om op de gevolgen van de komst van de HOM voor de regio te wijzen. Die gevolgen liegen er niet om en zullen ook voor Gouda de nodige impact hebben!

Het gaat daarbij vooral om twee zaken:

1. Domino effect

“De outlet met een oppervlak van 18.000 m² in de eerste fase (circa een derde van het huidige winkelareaal in het centrum van Zoetermeer) zal voornamelijk winkels bevatten in de branches mode, schoenen en sportartikelen. De effecten daarvan zullen neerslaan in een wijde omgeving. Dit geldt vooral voor de modebranche waardoor winkelgebieden in het hart worden getroffen. De teloorgang van modezaken leidt tot een domino-effect. Centra worden onaantrekkelijk waardoor vervolgens ook andere winkels verdwijnen met alle gevolgen voor de leefbaarheid.”

2. Daling bezoekersaantallen


“Naast ondernemers uit de regio voerden ook enkele vertegenwoordigers van landelijke organisaties het woord. InRetail wees erop dat de rapporten die de Gemeente Zoetermeer heeft laten vervaardigen een aantal onvolkomenheden bevat. In deze rapporten wordt namelijk geen aandacht geschonken aan de sterke daling van de bezoekersaantallen sinds 2004 in de centra van de steden waar een outlet center is gevestigd (daling in Roermond 13%, Lelystad 33% en Roosendaal 49%). Daarnaast zullen naar verwachting weinig bezoekers voor de HOM van buiten de regio komen en is de veronderstelde synergie met het Stadshart minimaal. De horeca profiteert maar de detailhandel niet of nauwelijks.”

Hoe verder?

De komende weken zal duidelijk worden onder welke voorwaarden een raadsmeerderheid in Zoetermeer akkoord gaat met de plannen voor de Holland Outlet Mall.

Het lijkt erop dat de feiten en mogelijke economische gevolgen het gaan verliezen van de opportunistische ambitie van het college.

Het zou mooi zijn als een raadsmeerderheid alsnog tot inkeer komt, want een besluit voor de komst van de HOM zou wel eens een historische vergissing met grote gevolgen kunnen zijn…