Vandaag is er in de raad een informatieve bijeenkomst over de bezuinigingen. Op voorstel van de Auditcommissie is afgesproken dat de vragen van Trots op Nederland (subsidie verantwoording) en Gouda Positief (transparantie van de stukken) op een aparte, informatieve, bijeenkomst aan de orde komen.
Deze avond zal ongetwijfeld nuttige informatie opleveren, maar ik ben minstens zo nieuwsgierig hoeveel we als stad gekort gaan worden op de uitkering van het gemeentefonds. Dat bepaalt namelijk vooral hoeveel we uiteindelijk moeten gaan bezuinigen.
Nu stond daarover in het nieuwste nummer van Binnenlands Bestuur een interessant verhaal: er zou een vertrouwelijke notitie zijn, waarin staat dat er ruim 10 miljard bezuinigd kan worden op dit fonds, uitgaande van de gemeenten met de laagste kosten.
Tien miljard bezuinigen op het gemeentefonds komt neer op een halvering van dat fonds. In de vertrouwelijke rekennotitie is deze halvering als meest vergaande bezuinigingsvariant genoemd. De notitie vormde de basis waarop de commissie- Kalden het kabinet dit voorjaar voorstelde het gemeentefonds – op basis van de minst ingrijpende berekening -met 1,7 miljard euro te korten. De commissie nam voor deze berekening de uitgaven van de ‘goedkoopste’ 214 gemeenten als norm.
In de meest ‘zuinige’ variant dalen de netto-uitgaven van gemeenten met 10,6 miljard euro. Uitvoering van taken op het gebied van maatschappelijke zorg, bevolkingszaken, werk en inkomen blijven volgens die notitie dan toch op een aanvaardbaar niveau. Gemeenten hadden overigens vorig jaar zo’n 22 miljard euro aan feitelijke uitgaven begroot.!
In de vertrouwelijke analyse wordt de denkbare omvang van de gemeentelijke algemene middelen berekend met de zogeheten ‘laagste kosten’-methode. Deze methode is al eerder toegepast voor de provincies en dat heeft geleid tot een structurele korting van 300 miljoen.
Bij de ‘laagste kosten’-methode wordt de omvang van de middelen die minimaal noodzakelijk zijn om de gemeentelijke taken uit te voeren afgeleid van een groep gemeenten met de laagste kosten. Die gelden dan als best practises.
Allerzuinigste
De onderliggende notitie laat zien dat er door Den Haag meer te bezuinigen is als wordt uitgegaan van meer uitgavenclusters en van een meer selecte groep van ‘goedkoopste’ gemeenten. Wordt gekeken naar wat 10 procent van de ‘allerzuinigste’ gemeenten uitgeven op elf afzonderlijke uitgavenclusters, dan leidt dat tot een fors lagere normomvang per cluster van de algemene middelen. Dat leidt dan tot een besparingsmogelijkheid van maar liefst 10,6 miljard euro op het totale gemeentefonds: dat is 48 procent lager dan het feitelijke uitgavenniveau van 22,2 miljard euro in 2009.
Het onderzoek plaatst – terecht - enkele kanttekeningen. Uitgaan van een zeer kleine groep van gemeenten kan een vertekend beeld geven, omdat dan sprake kan zijn van ‘eigen beleid om in de ene beleidssector weinig inspanningen te verrichten en op andere veel. De eerste sector komt dan in beeld als ‘de zuinige’, terwijl de hogere uitgaven voor de tweede buiten beeld blijven. Verder kan een te kleine groep ertoe leiden dat de uitkomst wordt bepaald door incidentele uitschieters bij enkele gemeenten.
Wel biedt dit onderzoek aantrekkelijke aanknopingspunten voor Gouda. Het lijkt me goed als er nog eens heel kritisch naar alle kosten wordt gekeken. Dat zou bijvoorbeeld door de methode van zero based budgettering kunnen. Collega Arjan Versteeg (SGP) attendeerde mij onlangs op deze mogelijkheid.
Zero based budgeting houdt in dat voor iedere periode een budget vanaf nul wordt opgesteld gebaseerd op de geplande activiteiten voor die periode.
Deze methode levert in sommige steden miljoenen aan bezuinigingen op, waarbij je stuurt op dat wat echt nodig is.
Voordelen zijn verder:
- Efficiënte toewijzing van middelen, aangezien het is gebaseerd op de behoeften en de voordelen .
- Detecteert opgeblazen begrotingen.
- Nuttig voor service afdelingen waar beheersing van kosten vaak lastig is.
- Verhoogt de motivatie van het personeel door het verlenen van meer initiatief en verantwoordelijkheid in de besluitvorming .
- Bevordert de communicatie en coördinatie binnen de organisatie.
- Identificeert en elimineert verspillende en verouderde operaties.
- Identificeert mogelijkheden voor outsourcing.
- Mogelijkheid om missie en relatie tot de algemene doelstellingen te identificeren en in te vullen
Op dit moment wordt in de interne organisatie van de gemeente Gouda nagegaan in hoeverre deze methode al dan niet haalbaar is en of het echt iets oplevert. Wordt vervolgd!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten